CHP Milletvekili Aşkın Genç, Tarımda Kullanılan Kimyasal Pestisit Miktarının Artışına Dikkat Çekiyor

CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Türkiye’de tarımda kullanılan kimyasal pestisit miktarındaki tehlikeli artışı ve bu durumun halk sağlığına ve ihracata etkilerini TBMM gündemine taşıdı. Genç, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi sundu.

Genç’in önergesine göre, Tarım ve Orman Bakanlığı verileri 2013 yılında 39,4 bin ton olan yıllık pestisit tüketiminin 2022 yılında 55 bin tonu geçtiğini ortaya koyuyor. Bu, son on yılda yüzde 40’lık bir artış anlamına geliyor. Aynı süreçte Avrupa Birliği ülkelerinde pestisit kullanımı yüzde 20 azalırken, Türkiye’nin ters yönde bir eğilim göstermesi dikkat çekiyor.

Yoğun pestisit kullanımının gıda güvenliği açısından risk yarattığını belirten Genç, Türkiye’nin 2021 ve 2022 yıllarında Avrupa Birliği Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) verilerine göre en çok pestisit kalıntısı bildirimi yapılan ülke olduğunu vurguladı.

2022 yılında bildirilen 557 pestisit ihbarının tamamının Türkiye menşeli olduğu kaydedildi. Genç, ihracat ürünlerinde yıllardır yasaklı olan bazı kimyasalların hala tespit edilmesinin, denetim ve uygulama eksikliğini ortaya koyduğunu ifade etti.

Önergede, Türkiye’de tarımın büyük ölçüde kimyasal girdilere bağımlı olduğuna da dikkat çekildi.

PESTİSİT TEMELLİ ÜRETİM YÜZDE 98’E KARŞILIK GELİYOR

Tarım alanlarının sadece yüzde 1,7’sinde organik ve iyi tarım uygulamaları yürütülürken, yüzde 98’den fazlasının hala pestisit temelli üretime dayandığı belirtildi. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) ve biyolojik mücadele projelerinin kapsadığı alanın ise toplam tarım alanının sadece yüzde 2’si düzeyinde kaldığı kaydedildi.

Genç, pestisit kalıntısı nedeniyle AB tarafından geri çevrilen ürünlerin akıbetine ilişkin kamuoyunda ciddi soru işaretleri bulunduğunu belirterek, bu ürünlerin gerçekten imha edilip edilmediğini ya da iç piyasaya sunulup sunulmadığını sorguladı.

Pestisitlerin insan sağlığı üzerindeki etkilerinin bilimsel olarak kanıtlandığını, buna rağmen Türkiye’de bu konuda yapılmış yeterli epidemiyolojik araştırma bulunmadığını ifade eden Genç, Bakanlığın bu alandaki sorumluluklarını yerine getirip getirmediğini de gündeme taşıdı.

“GERİ ÇEVRİLEN ÜRÜNLER İÇ PİYASAYA SUNULUYOR MU?”

Genç, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti:

“Türkiye’de son 3 yılda kullanılan pestisit miktarı ve türleri nedir? Yıllar itibarıyla toplam kaç ton pestisit kullanılmıştır? En çok kullanılan ilk 5 pestisit hangileridir?

Bakanlığınızca pestisitlerin insan sağlığına etkileri konusunda herhangi bir bilimsel araştırma yapılmış mıdır? Tarım bölgelerinde kanser, nörolojik hastalıklar gibi verileri içeren bir çalışma var mıdır?

Hasat öncesi ve satış noktalarındaki pestisit denetimleri yeterli midir? Son 3 yılda kaç gıda numunesinde limit aşımı tespit edilmiştir? En çok sorun yaşanan ürün grupları hangileridir?

AB RASFF sisteminde Türkiye’nin en fazla bildirim yapılan ülke olmasının sebepleri nelerdir? Geri çevrilen pestisitli ürünler iç piyasaya sunulmakta mıdır?

Türkiye’de AB’de yasaklı olup hala kullanılan pestisit etken maddeleri hangileridir? Son 3 yılda kaç madde yasaklanmış ya da kısıtlanmıştır? Bunlara dair bir takvim var mıdır?

Biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması için ne tür çalışmalar yapılmaktadır? Bu uygulamalar ne kadarlık bir alanda geçerlidir ve önümüzdeki 5 yıla ilişkin hedefler nelerdir?

2021–2024 döneminde biyolojik mücadele destekleri için ne kadar bütçe ayrılmıştır?

Türkiye’nin pestisit bağımlılığını azaltmak üzere 2025–2030 dönemini kapsayan bir ulusal eylem planı mevcut mudur? Bu kapsamda çiftçilere verilen destek ve eğitimler nelerdir?”